Harry Kleyn thema’s

Mode –Geïllustreerde PersBeeldromansFoto-ateliers

MODE

Harry maakte modefoto’s in eigen atelier: o.a. met model Rita Welling.

Ook foto’s op locatie: diverse plekken in Amsterdam. Dikwijls stond zijn vrouw Thecla (soms met dochter Vivian) model.

Voorts modeseries in de studio van de Geïllustreerde Pers (Stadhouderskade). Bovendien zijn er veel lingerie-opnamen. Deze zijn voornamelijk te liëren aan Celtha*, de familiezaak van zijn schoonfamilie Niehe.

*Thecla Kleyn-Niehe was via het familiebedrijf Celtha betrokken bij modeshows van de couturiers die in deze omgeving gevestigd waren (zie foto Archief van Amsterdam nr. 30997 van Dolf Toussaint: Kalverstraat 55, met winkelende nonnen voor de etalage van Celtha).

Mode Academie Charles Montaigne was in aanvang gevestigd Van Baerlestraat 6. Het contact was makkelijk gelegd want was de overbuur van het foto-atelier van Harry Kleyn op nummer 7. Later vestigde de Academie zich in de Paulus Potterstraat en ten slotte in de Vondelstraat nr. 35,  het indrukwekkende pand waar een solo-expositie van de werken van Harry werd gehouden, postuum (1987).

Lingerie

Celtha, de zaak van Matthieu Niehe, gespecialiseerd in manufacturen en kledij voor de Katholieke kerk, begin 1900 gevestigd op nummer 15 in de Berenstraat (rond het jaar 2000 benoemd als een van de 9 straatjes). Toen de clientèle verhuisde naar de nieuwe chique wijk in Zuid, besloot Matthieu Niehe de klanten daar te gaan bedienen. Het werd Koninginneweg 101 (ca.1932). Anno 2023 is de toen ontworpen winkelgevel in de stijl ‘nieuwe zakelijkheid’ immer nog onaangetast – een bewijs van visie qua architectuur. Het assortiment voor de verkoop richtte zich meer en meer op lingerie;  de familie verkocht naast corsetten, kousen, e.d. ook (luxe) lingerie en nachtgoed. Het gezin van Matthieu Niehe en Francina Hamerslag, met een zoon, Charles,* en vier dochters, woonde boven de winkel. Naast deze vestiging Koninginneweg 101 waren zij ook gevestigd Rijnstraat 3 (in 1939), Kalverstraat 55, Beethovenstraat 68 en Admiraal de Ruyterweg 81 te Amsterdam en in Den Haag op de Laan van Meerdervoort 274.  Later tevens in de Maasstraat en de Kinkerstraat en ook een vestiging in Paramaribo. Al met al 9 filialen. Het hoofdkantoor was aanvankelijk gevestigd Rafaelstraat 20, hoek Gerrit van der Veenstraat, later in de winkelpanden van Het Nieuwe Huis, Roelof Hartstraat 6-8.      *Charles Niehe: vader van Eric Niehe, diplomaat, ambassadeur, en Ivo Niehe, tv-presentator (zie Stadsarchief Amsterdam)

Modeltekenen – avondtoiletten

Dertien jaar bij de Geïllustreerde Pers  1962 – 1975

Uit de periode in dienstverband bij de GP treffen we aan:

  • opnamen van reklame voor Romance en andere bladen van de GP – blz. 107
  • een opname van de jury die zich buigt over de tekeningen van een wedstrijd
  • foto’s van schoonheidstips
  • Harry die het Sinterklaasfeest bij de GP fotografeert met een Hasselblad (blz. 20 boek Amsterdams fotograaf uit Indië) – blz. 20

en dan zijn er uiteraard de duizenden foto’s ‘met de onzichtbare hand’ gedurende 13 jaren voor alle bladen van de GP

Harry’s jubileum, 12 1/2 jaar bij de Geïllustreerde Pers – augustus 1974

Het was een groot feest. Z’n medewerkers hebben in de feestruimte een ‘reisbureau’ voor hem ingericht, refererend aan zijn grote reislust. Harry ontving een fraai groot boek over fotografie. Er is een opname waar Harry dit geschenk feestelijk in de lucht steekt – blz. 116.

Op een andere foto zien wij hem in bescheidenheid een enveloppe aannemen. Deze fotoserie laat een heel blije en enthousiaste man zien. Gekleed zoals hij graag deed: in pak, met een wild gekleurde stropdas, met z’n zwarte haar achterover gekamd en lang, met achter in de nek dikke krullen.

in 1975 was een reorganisatie van de GP ophanden. Harry besloot het verloop daarvan niet verder af te wachten, Hij koos ervoor weer zelfstandig in eigen studio verder te gaan, teneinde z’n creativiteit ongebonden te kunnen uitleven.

Het souterrain* van de GP aan de Stadhouderskade, waar de studio en de donkere kamer zich bevonden, was in die jaren uitgegroeid tot een legendarische broedplaats, een plek van intensieve artistieke uitwisseling met tijdgenoten als Wina Born, Ed van der Elsken, Paul Huf, Sem Presser, Kees Scherer en Joop Swart. Dit afscheid ging hem wel even aan ’t hart.

*zijn allereerste atelier met lab had Harry ingericht naast het kolenhok onder de trap in het souterrain van Koninginneweg 181 waar hij tot WO II woonde. Z’n eerste kunstwerken kwamen hier vandaan. ’t Kan verkeren!

<terug>

DE  EERSTE   BEELDROMANS  1959 / 1961

DECOR:  AMSTERDAM

 

Pionier – de eerste beeldromans, foto-stripverhalen,  waren van zijn hand

In de periode 1959 / 1961 werden foto-stripverhalen voor het tijdschrift Romance (uitspr. niet Engels maar Frans) geproduceerd. Dit ‘weekblad voor twintigers’ verscheen bij de Geïllustreerde Pers (GP).

Locaties:   buiten-opnamen:  voornamelijk Amsterdam

                   binnen-opnamen:  vaak Van Baerlestraat 7

Harry regisseerde deze foto-verhalen, arrangeerde de enscenering, koos de locaties, drukte de foto’s af in zijn donkere kamer, maakte de lay out en leverde zo het eindproduct bij de GP aan. Kortom, de beeldromans waren van begin tot eind een creatie van Harry. Daarmee was hij de producent van de eerste Nederlandse fotoromans. In totaal produceerde hij er 24. Deze verschenen in de periode februari 1959 tot september 1961. Van verschillende verhalen is een versie in het Frans verschenen.

Verschijningsdata in 1959, 1960 en 1961

  • 21 feb. ’59
  • 18 april ’59
  • 6 juni ’59
  • 11 juli ’59 
  • 19 sept. ’59
  • 31 okt. ’59
  • 16 jan. ’60         tevens Franse versie
  • 30 jan. ’60
  • 12 mrt. ’60
  • 30 juli ’60
  • 17 sept. ’60       tevens Franse versie
  • 24 sept. ’60
  • 1 okt. ’60            tevens Franse versie
  • 29 okt. ’60
  • 12 nov. ’60
  • 26 nov. ’60        tevens Franse versie
  • 7 jan. ’61
  • 4 mrt. ’61
  • 1 apr. ’61
  • 15 apr. ’61
  • 1 juli ’61    editie waarin Harry zelf een rol speelde in z’n eigen foto-stripverhaal (boek: blz. 120)
  • 9 sept. ’61
  •  
HUISHOUDELIJKE  TIPS  EN  HUISHOUDPRODUCTEN
 
 
50-er en 60-er jaren
 
In zijn fotostudio realiseerde hij jarenlang foto’s voor de rubriek huishoudelijke tips voor diverse damesbladen, zoals Libelle en Margriet. En ook voor Duitse damesbladen.
Voor de opnamen stonden dikwijls zijn kinderen en z’n vrouw Thecla model.
 
En dan de foto’s van objecten. Deze opdrachten kwamen van producenten of van verkopers; zoals Van Embden, gevestigd in de Kalverstraat. Allerlei interieur- en huishoudelijke items die we nu (2023) vintage noemen werden binnengebracht. Daardoor werd het vaak heel vol in en om het atelier aan de Van Baerlestraat, want er kwamen allerlei spullen binnen die onderwerp van het verhaal waren. Al deze zaken gingen na de opnamen weer terug naar waar zij vandaan kwamen.
 
<terug>

FOTO-ATELIERS  LADDE, VORMING TOT FOTOGRAAF  (1932-1937)

Na het overlijden van zijn vader Louis (12-9-’32) in Nederlands-Indië was Harry vijf jaar bij Foto-ateliers Laddé (Nieuwendijk 57-59), van eind 1932 tot en met 1937.  Eerst om het vak in de praktijk te leren. Vervolgens als volleerd fotograaf, waarbij portretfotografie de kernactiviteit was, het specialisme van Laddé. Afnemende klandizie (oorlogsdreiging ?) bij Laddé betekende voor Harry een nieuwe uitdaging. Aansluitend werd hij fotograaf bij Van Leer’s Walsbedrijven in Velsen.

uit:   https://depthoffield.universiteitleiden.nl/0203f05nl/

Over Atelier Laddé en Jacob Merkelbach

[…] serieuzer werd het vak voor hem [Jacob Merkelbach] toen hij in het atelier van zijn zwager Machiel Laddé kwam te werken. Atelier Laddé was al snel na de oprichting een druk bezochte zaak met veel personeel. Met een grote portretcamera moest Jakob Merkelbach de Amsterdamse burgerij fotograferen. Ruim tien jaar werkte hij in dit bedrijf en deed er zeer veel ervaring op.

In dienst van zijn zwager kreeg Merkelbach de fotografische technieken perfect onder de knie en verdiende bovendien voldoende om zich na verloop van tijd zelfstandig te kunnen vestigen

Begin 1900: opent de alom bekende fotograaf Jacob Merkelbach op 13 april 1913 een atelier aan het Leidseplein 29 te Amsterdam op de vijfde etage van het gebouw van Hirsch & Cie.  Dit nadat tegen het einde van de 19e eeuw Merkelbach’s zaak aan de Nieuwendijk 57-59 een belangrijk verkoopadres voor camera’s was geworden.

<terug>

PORTRETTEN  en  SCHOOLFOTO’S

Sinds de aanvang van zijn atelier op de Koninginneweg kreeg Harry honderden opdrachten van particulieren en scholen.

Zo is er een uitgebreid archief ontstaan van portretten van Amsterdammers. Dikwijls met hun gezin, of de hele familie: huwelijken, jubilea, e.d.. En men liet zich ook fotograferen voor een mooi geschenk aan een dierbare of ter gelegenheid van een zilveren bruiloft: een familiefoto met alle kinderen.

Ook schoolfoto’s behoorden tot de portretfotografie. 

Voor deze opnamen werkte Harry samen met Scerno* (Spiegelgracht). Alleen de foto’s van de scholen waar zijn kinderen op zaten, maakte hij zelf: klassefoto’s en individuele – alom bekend met de enscenering met pen in de hand in de schoolbank.

  • Vivian en Louis, beiden op de Montessori kleuterschool van de Sint Jacobusscholen, Banstraat
  • Vivian: lagere school voor meisjes Sint Jacobusscholen, Banstraat
  • Louis: lagere school voor jongens R.K. Schoolvereeniging Pieter de Hoogh, (-straat)
  • Vivian: HBS, Fons Vitae, lyceum voor meisjes, Reinier Vinkeleskade
  • Louis: HBS, Sint Nicolaaslyceum voor jongens, Prinses Irenestraat

*Scerno, antiekwinkel aan de Spiegelgracht en o.m. bekend om zijn initiatief tot ontwerp van een herdenkingspostzegel Watersnoodramp 1953.

 

 
LOUSTAIN
 
HARRY KLEYN FOTOGRAAF 
 
 
ontwierp het LOGO van Loustain
 
 
Louis Kleyn: pionier
 
– de eerste echt Franse stokbroden haalde hij persoonljk uit Frankrijk  – 1976
 
– het eerste straatdiner (in Amstelveen) was zijn initiatief; was nieuws op prime time, journaal van 20.00 u.  – 1970
 
 
 
De eerste echte Franse stokbroden in Nederland komen uit Amsterdam. Een initiatief van Louis Kleyn, de zoon van Harry.
Het was in een tijd dat er nog geen broodproducten uit Frankrijk geïmporteerd werden en afbakproducten onbekend waren.
 
 
Loustain, gespecialiseerd in de import, voornamelijk vanuit Frankrijk, van (stok)brood, banket, patisserie, hartige producten en keukenspecialiteiten. 
 
In 1976 startte Loustain, opgericht door Louis Kleyn, als eerste in Nederland met de import van stokbroden vanuit Frankrijk. De verkoop vond o.a. plaats vanuit een winkelpand in de Hondecoeterstraat in Amsterdam.
 
Allengs werd het assortiment uitgebreid met vele andere Franse broodspecialiteiten alsook patisserieproducten en keukenspecialiteiten uit Frankrijk. En later ook uit andere landen.
 
 
Het logo van Loustain, het Franse bakkertje met de stokbroden op z’n rug, is een ontwerp van zijn vader, de fotograaf en ontwerper Harry Kleyn. 
 
Anno 2023 treft men dit logo nog steeds op vrachtwagens in ons land aan.

De oorsprong van Loustain – specialisten sinds 1976

 
Bij velen is de bedrijfsnaam Loustain bekend en wordt onmiddellijk gekoppeld aan bake-off. Maar wist je dat het bedrijf in 1976 als eerste in Nederland originele Franse broodproducten op de markt heeft gebracht?
De geschiedenis van Loustain begint in 1975. De oprichter, Louis Kleyn, was toen nog werkzaam als F&B Controller voor een grote hotelketen. Hier heerste grote ontevredenheid over de kwaliteit van stokbrood. Frankrijk heeft van oudsher al de naam van zeer goed kwalitatief brood. De mogelijkheden werden bekeken om brood vanuit Frankrijk te importeren en na een positieve test werd het idee realiteit. In 1976 verliet Louis het concern en richtte Loustain op. Met een busje reed hij ‘s ochtends naar Frankrijk om stokbroden te halen en dezelfde dag vers te distribueren in Amsterdam, aan de toen nog kleine klantenkring.
In 1997 kwam er een drastische verandering. Voor Loustain als klein bedrijf, werd het steeds moeilijker om zich in de sterk veranderende markt te handhaven. Rekening houdend met de ondernemingsdoelstelling van Loustain, continuïteit, was het noodzakelijk op zoek te gaan naar een partner. Na gesprekken met Ruig werd besloten tot een overname van Loustain. Voor Ruig een toevoeging die perfect aansluit op het assortiment en de klantenkring door het specialistische karakter. In 1998 is Loustain verhuisd naar het pand van Ruig.
Naast de vraag naar kwalitatief goede stokbroden kwam er vanuit de markt ook vraag naar croissants, hartige producten en desserts van gelijkwaardige kwaliteit. Inmiddels omvat het totale assortiment meer dan 250 (diepvries-)producten.
 
 
<De_oorsprong_van_loustain_specialisten_sinds_1976_content.jpeg>
Dansers en Nel Roos
 
Thecla Niehe, de echtgenote van Harry Kleyn, tevens zijn muze, bezocht begin 40-er jaren (tijdens WO II) de balletstudio van Nel Roos* (zie Wikipedia). Later had zij zelf een balletschool in de fotostudio van Harry.
Deze studio was gevestigd Koninginneweg 40, tegenover Thecla’s ouderlijk huis op nr. 101.
Harry fotografeerde de ballerina’s in de balletstudio, in zijn eigen atelier aan de Van Baerlestraat nr. 7 en op locatie (toneel, coulissen, kleedkamers, in de natuur).
Foto: rij aan de barre: voorste ballerina (ca. 1956) is Alexandra Radius (zie Wikipedia), de latere eerste soliste bij Het Nationale Ballet.
Foto: duet: Thecla in witte tutu met haar zus Elisabeth (Liesje, later Els). T.g.v. een optreden (28 juni 1943) in het toenmalig Minerva Paviljoen (v/h Muziek Lyceum) Alb. Hahnplantsoen (bij Apollolaan). Harry heeft de opname diverse keren afgedrukt, op verschillend formaat. Het grote formaat heeft hij met de hand gekleurd. Er hing een exemplaar in de kamer bij Thecla, en een bij Els. Toen de laatste ook overleden was kwamen de twee versies weer bijelkaar: toen pas werd duidelijk dat elk een andere inkleuring had.
Foto: ballerina met krullend haar, kijkend in de camera: Lucette Wezelaar, dochter van de beeldhouwer Han Wezelaar die bij Harry om de hoek woonde (Vossiussraat) en voor wie Harry diverse van zijn beeldhouwwerken heeft gefotografeerd.
Foto’s: Spaans dansers: Juan Lerma is stage name van flamencodanser uit Amsterdam (Overtoom), Jan Drolsbach. Hier met zijn broers Rinus en Peter Drolsbach, flamencogitaristen.
 
Rekwisieten:
vierkante tabouret: te zien op foto van verlovingsfeest Harry en Thecla in 1942
op foto met ballerina die spitzen vaststrikt ca. 1956
op de meta-foto in 2023 (na 80 jaar wel behoorlijk verveloos)
houten zuil op foto met twee ballerina’s in ’t zwart ca. 1956
op de foto met de Spaans dansers ca. 1962
op de meta-foto’s in 2023 (bij de spotlight en links en rechts van de boekenkast)
IMG_9078.jpeg           
 
 
          PastedGraphic-1.tiff
* In Stadsarchief Amsterdam: 
  Balletacademie Nel Roos, later de Nationale Balletacademie (NBA), t.w. Nationale Academie voor Theater en Dans 
 
* zie de uitgave De Laatste Révérence, subtitel Nel Roos en haar Dansers 1949 – 2019
uitg. dd nov. 2019,  tweede druk april 2020   isbn 9789081984355, nur-code 671, biografieën podiumkunsten
  foto cover: Harry Kleyn